1. Tri Thức Giáo là gì?
Tri thức giáo (gnosticism), có tên từ chữ Hy Lạp "gnosis" ("tri thức") là một phong trào tôn giáo có lẽ bắt đầu từ trước thời Ðức Kitô và kéo dài cho đến vài thế kỷ sau Chúa Giáng Sinh. Người theo tri thức giáo tự coi mình là "người hiểu biết." Tà thuyết của họ thay đổi theo từng nhóm, và không thể kết luận một nét riêng biệt nào, nhưng nói chung, giáo phái này tin tưởng những điều sau:
- Mặc dù Ðức Kitô đã xuất hiện như một con người, nhân tính của Ngài chỉ là ảo ảnh.
- Ðức Kitô dường như chết chứ không thực sự chết.
- Thánh Giá chỉ là ảo ảnh thập giá.
- Ðức Kitô không phải là Thiên Chúa thật, không phải Ngôi Hai trong Ba Ngôi. Ngài chỉ là một tạo vật thấp nhất trong các "aeon", là nhóm thần linh trung gian giữa Thiên Chúa và loài người. Một thần linh trung gian thấp được ban cho quyền năng bởi thần linh trung gian cao hơn. Ðức Kitô, thần linh trung gian xa Thiên Chúa nhất, đã dựng nên thế giới vì Thiên Chúa quá tinh tuyền không muốn bị nhơ bẩn với vật chất.
- Vật chất thì xấu xa, bởi thế người ta có thể làm bất cứ gì họ muốn đối với thân xác, kể cả việc tiêu hủy thân xác ấy để giải thoát linh hồn khỏi bị giam hãm.
Thiên Chúa trong Cựu Ước là ma quỷ, vì đã tạo dựng nên vũ trụ vật chất. Ngài không phải là Thiên Chúa trong Tân Ước, là Thiên Chúa Tình Yêu, như Ðức Kitô và các tông đồ rao giảng (1 Ga 4,8.16).
- Con người được cứu chuộc bởi có được tri thức bí mật (gnosis), chỉ được trao truyền cho những người đã được thụ giáo.
Trong một vài phương cách, tri thức giáo (gnosticism) tương tự như phong trào New Age hiện nay. Cũng giống như những người theo New Age, người tri thức giáo dùng thuật ngữ và dấu hiệu của Kitô Giáo, nhưng họ đặt chúng vào những khung cảnh tôn giáo lạ lùng nhằm phá hủy sự giảng dạy chân chính của Ðức Kitô. Người ta không rõ tri thức giáo bắt đầu lúc nào. Nhiều Giáo Phụ cho rằng tri thức giáo được sáng lập bởi Simon Magus, là người phù thủy Samaritan trở lại Kitô Giáo (Cv 8,9-24).
Tuy nhiên, thật hiển nhiên là chính các tông đồ đã tranh luận với một hình thức tri thức giáo (Cl 2,8.18; 1Ga 4,1-3; Kh 2,6.15). Thánh Phaolô nói, "Tránh những chuyện nhảm nhí, trống rỗng, và những ngu xuẩn của nhóm gọi là tri thức [gnosis]. Vì chủ trương tri thức đó mà một số người đã lạc mất đức tin" (1Tm. 6,20-21).
2. Văn bản Nag Hammadi là gì, và những tài liệu ấy có tiết lộ điều gì mà chúng ta chưa biết về Ðức Kitô hay Phúc Âm không?
Ðược tìm thấy vào năm 1945 gần ngôi làng Nag Hammadi vùng Thượng Ai Cập, đó là những văn bản chỉ thảo (papyrus) thời thế kỷ thứ tư và tài liệu ấy tạo nên một phần của tủ sách tri thức giáo. Những văn bản này là các nguồn tài liệu có giá trị về niềm tin và cách thực hành của tri thức giáo. Từ những văn bản này chúng ta có thể thấy rõ ràng hơn những tranh luận và thần học mà người tri thức giáo dùng để tấn công Giáo Hội Công Giáo.
Mặc dù các văn bản này rất rời rạc, nhưng nó vẫn còn khá nguyên vẹn để thấy tri thức giáo lộ diện trong những phúc âm và thánh thư giả tạo. Trong bộ văn bản Nag Hammadi là những sản phẩm không xác thực như Nguỵ Thư của Thánh Gioan, Phúc Âm Thánh Philíp, Khải Huyền của Thánh Phaolô, và Phúc Âm của Ðức Maria.
Các học giả thích thú khi khám phá ra một vài sản phẩm được biết là có hiện diện trong các thế kỷ đầu của Giáo Hội nhưng được coi là thất lạc. Muốn biết thêm về văn bản này, có lẽ nên đọc ấn bản Anh ngữ "The Nag Hammadi" (San Francisco: Harper & Row, 1988).
www.nguoitinhuu.com
