PHẦN III

NĂM THÁCH ĐỐ

Chương 12

Đối diện với các tai tiếng của Giáo hội Công giáo

Nói chung, khi nói về một lối sống nước đôi, chúng ta thường nghĩ đến những người có hai gia đình... Nhưng lối sống hai mặt làm cho cách sống của bạn trở nên gian lận, xâm phạm các nguyên tắc đạo đức sinh tồn của chúng ta.¹

Tôn giáo không có đạo đức chỉ là bè Pharisiêu, đạo đức giả. Chúa Giêsu thành Nazareth đã luôn lên án thái độ tôn giáo này trong thời của ngài. Ở thời đó, cũng như thời này, nhiều người trốn tránh sau lưng tôn giáo, lấy đó biện minh cho lối sống của mình. Nhưng Kitô giáo là một điều cao hơn các nghi thức và nghi lễ. Trên tất cả, tôn giáo là làm gương, là đạo đức, và là chứng nhân.

Giáo hoàng Phanxicô nói rất rõ ràng, đời sống giáo hội phải là đạo đức trọn vẹn. Dù xã hội có chấp nhận một vài cách hành xử nào đó, nhưng tiêu chuẩn của chúng ta không dựa trên những gì có thể chấp nhận mà dựa trên đạo đức, luân thường đạo lý. Các vụ tai tiếng về tình dục và tài chính trong những năm gần đây đã hâm nóng cuộc bàn luận về đạo đức này. Và dù, có lẽ, sự mục nát hiện nay chẳng tệ hơn thực tế của một trăm năm, hay một ngàn năm về trước, nhưng quan điểm của công chúng và truyền thông đại chúng thời này đã buộc các nhà lãnh đạo phải thấy đau đớn hơn trong sự ràng buộc về mặt luân lý của mình. Chính Giáo hoàng Phanxicô cũng nghĩ rằng việc tiết lộ tội ác chỉ đơn thuần làm nghiêm trọng thêm vấn đề mà thôi. Giáo hoàng Bênêđictô XVI đã tuyên bố “tuyệt đối không thể chấp nhận” khi nói chuyện với các giám mục Hoa Kỳ về những vụ tai tiếng ấu dâm. Tân giáo hoàng dường như tận lực xử lý vấn đề này một lần cho xong, trước hết ngài xác định những mối quan hệ quyền lực khiến cho các nạn nhân không có khả năng tự vệ, rồi ngài bàn về gương mẫu thánh thiện nên có cho Giáo hội Công giáo.

Để đạt được điều này, điều tối quan trọng chính là việc chọn phong chức linh mục. Sự sụt giảm ơn gọi có lẽ đã khiến Giáo hội Công giáo dễ dãi hơn khi tuyển chọn, nhưng như thế có thể là vô cùng nguy hiểm, và về lâu dài, sẽ là hủy hoại.

Như đã nói trước, Giáo hoàng Phanxicô đã trục xuất khỏi Vatican một người có can dự nặng nhất trong các vụ linh mục ấu dâm ở Hoa Kỳ. Dường như ngài không nhân nhượng trong chuyện này.

Về báo cáo vụ Vatileaks mà giáo hoàng tiền nhiệm để lại, nhà báo Tây Ban Nha và là chuyên gia Vatican, Eric Frattini đã bình luận, “Giáo hoàng Ratzinger biết rằng có nhiều trường hợp thối nát trong Vatican.”² Frattini tin rằng Bênêđictô XVI biết là mình đang để lại một “di sản độc hại” cho người kế nhiệm.³

Dù không một ai biết nội bộ Vatican sẽ thay đổi như thế nào, nhưng chắc chắn giáo hoàng Phanxicô sẽ hành động một cách dứt khoát. Những dấu hiệu đáng kể đầu tiên sẽ là thay đổi các Bộ trưởng ở Vatican. Giáo hoàng Phanxicô sẽ quy tụ những người mà ngài tin tưởng. Ngài sẽ không muốn các chỉ thị của mình bị phớt lờ, như đã xảy ra với người tiền nhiệm. Tính đơn sơ của ngài, phong thái giống cha xứ hơn là giáo hoàng sẽ không làm cho tín hữu nhìn lầm về ngài. Tân giáo hoàng là người thông minh biết giật dây khi cần thiết.

Một bước mà có lẽ giáo hoàng sẽ làm là cho các hồng y đọc các báo cáo mật, như trước đây các hồng y Hoa Kỳ đã từng yêu cầu giáo hoàng Bênêđictô XVI.

Giáo hoàng Phanxicô có nhiều nét tương đồng với cố giáo hoàng Gioan Phaolô I - chân thành, thẳng thắn, dễ chịu, người sẵn sàng thay đổi mọi chuyện. Liệu Giáo hoàng Phanxicô có thể thiết lập những thay đổi lâu dài ngay trong trung tâm điều hành của một Vatican rất quen nằm trong bóng tối hay không? Liệu ngài có tìm cách loại bỏ các viên chức Vatican ngăn cản con đường cải cách hay không? Về vấn đề này, nhiều người hy vọng triều giáo hoàng Phanxicô sẽ lâu dài hơn triều của cố giáo hoàng Gioan Phaolô I.

Các chú thích:

1. Tôi tin tưởng ở con người: El jesuita; đối thoại giữa hồng y Jorge Bergoglio với Sergio Rubinc và Francesca Ambrogetti (Buenos Aires: Vergara, 2010).

2.16-03-2013,http://www.lasexta.com/programas/sexta-noche/eric-frattini-informe-vatileaks-herencia-venenosa -ratzinger-francisco_2013031600130.html.

3. Như trên